Umowa o pracę (Contrat de travail) – ogólne informacje

Umowa o pracę jest kontraktem zawieranym między pracownikiem, a pracodawcą pozwalającym na określenie praw i obowiązków obydwu stron oraz czasu trwania stosunku pracy. Każda umowa o pracę składa się z trzech części:

• opisu wykonywanej pracy
• określenia wynagrodzenia
• informacji o odpowiedzialności prawnej, która spoczywa na pracowniku i pracodawcy

Aby umowa była ważna, powinna zawierać następujące elementy:

• dane zatrudnionego (imię, nazwisko, adres)
• dane firmy (nazwa firmy, jej adres, imię i nazwisko zatrudniającego)
• informacje dotyczące rozpoczęcia pracy (datę i godzinę)
• określenie stanowiska pracy/funkcję jaką będzie pełnił przyszły pracownik
• określenie wykonywanych przez niego zadań
• wysokość wynagrodzenia (płaca minimalna we Francji obecnie wynosi 1425,67 euro brutto).
• wysokość i warunki zmiennych części wynagrodzenia np. premie, dodatki
• datę wypłaty
• określenie układu zbiorowego pracy (związek zawodowy do którego należy firma)
• określenie rodzaju umowy (na czas określony/na czas nieokreślony)
• okres wypowiedzenia (w przypadku umowy na czas nieokreślony)
• dane dodatkowego funduszu emerytalnego

Umowa o pracę może również zawierać elementy takie jak:

• określenie miejsca pracy (czy pracodawca przygotowuje stanowisko pracy, czy pracownik może pracować z domu itp.)
• klauzula o szkoleniach (pracodawca może zażądać od pracownika zwrotu kosztów szkoleń jeśli pracownik zwolni się zaraz po ich odbyciu)

Jeśli nie rozumiemy treści umowy, ponieważ jest ona sporządzona po Francusku, mamy prawo poprosić o przetłumaczenie jej na język polski.

Umowa, a legalne zatrudnienie

Praca bez podpisanego kontraktu nie oznacza, że jesteśmy zatrudnieni nielegalnie. Podobnie jak posiadanie kontraktu nie znaczy, że nie pracujemy na czarno.

O legalności zatrudnienia świadczą odcinki wypłaty (fiches de paye) oraz zgłoszenie pracownika do urzędu pobierającego składki na ubezpieczenie zdrowotne i na świadczenia rodzinne (Unions de recouvrement des cotisations de sécurité sociale et d’allocations familiales-URSSAF), instytucji będącej odpowiednikiem polskiego ZUSu. Zgłoszenia dokonuje pracodawca, poprzez złożenie deklaracji o zatrudnieniu (Déclaration unique d'embauche - DUE). W ciągu kilku dni pracodawca otrzymuje dokument potwierdzający rejestrację w dwóch egzemplarzach. Jeden z nich zostawia dla siebie, drugi musi oddać pracownikowi. Jeśli pracodawca nie przekazał nam zaświadczenia i zwleka z jego wydaniem, warto samodzielnie sprawdzić swój status kierując do URSSAF pismo z prośbą o informację.

 

Rodzaje umów o pracę

We Francji, podobnie jak w Polsce istnieją dwa podstawowe rodzaje umów o pracę: na czas określony (Contrat de travail à durée déterminée - CDD) i na czas nieokreślony (Contrat de travail à durée indéterminée - CDI). To, który podpisze z nami pracodawca w większości przypadków zależy od charakteru powierzonych nam zadań, stanowiska na jakim mamy być zatrudnieni i przyczyn, dla których zostaliśmy zaangażowani.

 

Umowa na czas określony (Contratat de travail à durée déterminée - CDD)

Nie każdy i nie wszędzie może pracować na czasową umowę o pracę. Sytuacje, w których można zatrudnić pracownika na czas określony są wymienione w kodeksie pracy. Należą do nich następujące okoliczności:

• zastąpienie stałego pracownika (pracownik który aktualnie znajduje się na urlopie chorobowym, macierzyńskim itp. Nie może być to jednak pracownik, który był zatrudniony na kontrakcie na czas nieokreślony i został zwolniony z przyczyn ekonomicznych)
• chwilowy wzrost pracy (np. więcej zamówień w firmie)
• praca sezonowa
• zrealizowanie określonego zadania (jak w przypadku polskiej umowy o dzieło, np. wykonanie projektu)

 

Czas trwania kontraktu

Umowa na czas określony może być zawarta na okres nie dłuższy niż 18 miesięcy (w wyjątkowych wypadkach na 24 miesiące) i może być przedłużona tylko raz. Po upływie tego czasu pracodawca będzie musiał nas zwolnić, zaproponować nam pracę na innym stanowisku lub podpisać z nami umowę na czas nieokreślony.

Umowa na czas określony musi być zawarta w ciągu 48 godzin od powołania pracownika. W przypadku sporu o chronologię wydarzeń, to na pracodawcy spoczywa obowiązek udowodnienia, że dopełnił on wymaganych terminów. Umowa jest ważna w ściśle określonym czasie od czasu jej zawarcia. Określonym, ale niekoniecznie datowanym. Zakończenie kontraktu może być wyznaczone np. przez powrót do pracy osoby, w zastępstwie której zostaliśmy zatrudnieni. Jest to precyzyjne określenie czasu zakończenia kontraktu, choć jest ono określone przez okoliczność, a nie przez podanie konkretnejdaty.

Jeśli pracownik zachoruje w czasie realizacji umowy zostaje ona automatycznie przedłużana o czas odpowiadający okresowi choroby.

 

Zawartość kontraktu

Kontrakt musi bardzo dokładnie określać zakres i tematykę zlecanego zadania. W przeciwnym razie zostaje on uznany za nieważny. Jeśli wymogi te nie zostaną spełnione, pracodawca może zostać sądowo zmuszony do przekształcenia formy kontraktu w umowę na czas nieokreślony.

 

Okres próbny

Okres próbny jest proporcjonalny do czasu trwania umowy. Może od trwać odpowiednio: jeden dzień, gdy kontrakt podpisywany jest na 2 tygodnie, dwa tygodnie gdy umowa obejmuje okres krótszy lub równy 6 miesiącom oraz miesiąc w przypadku zatrudnienia na dłużej niż 6 miesięcy.

 

Zarobki

Płaca dla pracowników zatrudnionych na podstawie CDD jest zwykle stałą, miesięczną stawką, niezależną od ilości dni roboczych w danym miesiącu.

 

Urlop

Jeśli umowa i warunki jakie firma zawarła ze związkiem zawodowym nie przewiduje płatnego urlopu dla pracownika zatrudnionego na CDD, ma on prawo do odszkodowania w formie pieniężnej proporcjonalnego do długości trwania kontraktu.

 

Premia

Jeśli po wygaśnięciu umowy, pracodawca nie zaproponuje nam umowy na czas nieokreślony mamy prawo do premii w wysokości 10% całości naszych zarobków brutto. Jeśli więc podczas kontraktu zarobiliśmy 10 000 euro, na końcu przysługuje nam 1000 euro premii.

 

Zakończenie umowy przed upływem terminu jej wygaśnięcia (zerwanie kontraktu)

Stosunek pracy wygasa wraz z zakończeniem umowy. Istnieją jednak trzy możliwości wcześniejszego zakończenia pracy:

• zerwanie kontraktu za porozumieniem stron
• zwolnienie pracownika z ważnego powodu tj. niedopełnienie obowiązków służbowych, działanie na szkodę firmy itp.
• działanie „siły wyższej” - pojawienie się zewnętrznych okoliczności uniemożliwiających realizację zadania

 

Umowa na czas nieokreślony (Contrat de travail à durée indéterminée – CDI)

Forma kontraktu

Kontrakt na czas nieokreślony najczęściej zawierany jest w formie pisemnej. Dopuszcza się jednak, mniej popularną formę ustną. Jednak nawet w drugim z wypadków pracodawca ma obowiązek przedstawienia na piśmie informacji dotyczących płacy i obowiązków zatrudnianego. Pracodawca obowiązany jest w ciągu 2 miesięcy od zaangażowania pracownika wydać mu dokument w postaci umowy lub listu potwierdzający fakt jego zatrudnienia.

Okres próbny

Praca w oparciu o umowę na czas nieokreślony rozpoczyna się najczęściej okresem próbnym, którego długość zależy od charakteru zajmowanego stanowiska (np. dla pracowników budowlanych są to 2 miesiące). Okres próbny może być przedłużony jeden raz za obopólną zgodą pracownika i pracodawcy. Czas ten ma służyć pracownikowi do zapoznania i wdrożenia się w nową pracę, a pracodawcy na zweryfikowanie umiejętności i jakości pracy nowo zatrudnionego. W tym okresie obie strony mogą zerwać umowę bez podania przyczyny. Sytuacja ta zmienia się wraz z końcem okresu próbnego. Wtedy, aby wypowiedzieć umowę należy podać konkretny, poważny powód.

Opracowane przez www.polonika.fr
Tekst objęty prawem autorskim
Kopiowanie lub przetwarzanie tekstu zabronione.